استتار نظامی به دودسته تقسیم میشود.
1- استتار نزدیک :
این نوع استتار مربوط به مناطق خیلی نزدیک به دشمن است که میتوان با چشم غیرمسلح نفرات، تجهیزات و سلاح آنان را مشاهده و مورد اصابت قرار داد. در استتار نزدیک ممکن است یک رزمنده و سلاح او درمقابل دیدگان دشمن باشد اما هم رنگی و هم شکلی آنها با محیط به گونه ای است که دشمن متوجه حضور رزمنده در منطقه ی نبرد نشود و بااینکه دشمن را می بینیم اما او به سادگی قادر به دیدن ما نیست.
دقت و ظرافت در اجرای اصولی انضباط استتار از مهمترین مراحل استتار نزدیک است که میتواند میزان موفقیت را افزایش و کاهش تلفات را به همراه داشته باشد زیرا چشمهای عناصر کنترل کننده در منطقه به طور مستمر خطوط را تحت مراقبت شدید قرار داده و کوچکترین بی توجهی، تلفات را به همراه خواهد داشت. این نوع استتار در هرشرایط زمانی حساسیت خاص خود را دارد که اجرای اصولی آن در شب و روز، بایستی متناسب با آن حساسیتها باشد.
عدم توجه افراد به استتار، احتمال خسارت و تلفاتی را برای دیگر نیروها به دنبال دارد. این نوع استتار هر میزان در اجرا از دقت بیشتری برخوردار باشد، به همان میزان اطلاعات دشمن از نیروهای خودی را کاهش داده و در طرحهای اجرایی او را با شکست مواجه میسازد.
2- استتار دور :
این نوع استتار مربوط به مناطق تجمع نیروها، نیروهای لجستیکی، مواضع
توپخانه،ادوات، قرارگاه ها، مقرها و ... است که از انضباط کاملی به لحاظ دید مستقیم برخوردار نیست و تنها از طریق دیده بان نفوذی، نیروی هوایی و ... قابل کشف است. عدم توجه به اجرای اصولی انضباط استتار دشمن را قادر میسازد با توجه به نوع تجهیزات خود اهدافی را مورد هدف قرار دهد.تجربه ی دفاع مقدس نشان داد که بی توجهی به استتار دور اهداف مناسبی برای بمباران هوایی دشمن فراهم می آورد.
بهترین استتار فقط بدست خدا انجام میشود
فتبارک الله احسن الخالقین
پدافند غیرعامل چیست؟
واژه «پد» به معنای دفاع، جلوگیری یا محافظت و واژه «آفند» به معنای حمله، یورش و تهاجم می باشد.
به این ترتیب پدافند به معنای دفاع در مقابل حمله خواهد بود. این دفاع به دو صورت تعریف شده است:
الف) پدافند عامل: به معنای دفاع مسلحانه و نظامی از کشور
ب) پدافند غیرعامل: به معنای دفاع و محافظت غیرنظامی از کشور
واضح است که در این شیوه، دفاع از کشور مستلزم بکارگیری سلاح و شیوه های نظامی می باشد و زمانی اتفاق می افتد که حمله آشکار یا مسلحانه صورت گرفته باشد و قبل از وقوع چنین حمله ای با آموزش نظامی (تاکتیک ها، شیوه های بکارگیری سلاح و...) و ارتقای تجهیزات نظامی سعی در ایجاد آمادگی برای پدافند عامل می شود.
در این مورد دیگر سلاح و روش های دفاع نظامی بکار نمی آید و این محافظت یا دفاع که ابعاد آن به مراتب وسیع تر از دفاع عامل است، باید ملاک عمل قرار گیرد. در این روش، باید شیوه ها، ابعاد گوناگون و گستره وسیع تهدیدات، تهاجم و حمله دشمن مورد بررسی قرار گرفته و برای تک تک آنها با ارائه بهترین راهکارها چه قبل از وقوع و چه در حین وقوع، تدبیر نمود.
واژه «پد» به معنای دفاع، جلوگیری یا محافظت و واژه «آفند» به معنای حمله، یورش و تهاجم می باشد
به این سه عبارت از فرمایشات مقام معظم رهبری (دام عزه) توجه کنید؛
1- امروز شما موظفید این نظام را حفظ کنید، آن هم به شکل پیراسته، به شکل خالص، به شکل سالم، به همان شکلی که بشود آن را به امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تحویل داد.
2- اگر محافظت غیرنظامی (پدافند غیرعامل) نباشد، تمامی دستاوردهای فرهنگی، اقتصادی، علمی و سیاسی در یک نصف روز هدر می رود.
3- پدافند غیرعامل به صورت شعله ای بلند شود.
ادامه مطلب ...
دانشمندان در تلاشند با استفاده از ویژگیهای متامتریال، پوششهایی تولید کنند که قادر به استتار اجسام یا تغییر شکل آنها باشد.
ابزاری قدرتمند برای ایجاد خطای دید که قادر است اجسام را به شکل دیگری مقابل چشمهای انسان به نمایش بگذارد، میتواند روزی برای استتار هواپیماهای نظامی یا ایجاد حفرهای درون دیوارهای سخت مورد استفاده قرار گیرد.
به گزارش نیوساینتیست، این ایده بر پایه خواص نوری مادهای موسوم به متامتریال یا ابرماده مطرح شده است، مادهای که میتواند نور را تقریبا در تمام جهات منحرف سازد. سال 2006/ 1385 محققان این ایده را برای تولید پوششی نامرئیکننده استفاده کردند تا به کمک آن، ریزموجهای اطراف یک جسم را به نحوی انحنا دهند که کاملا استتار شود. برای درک بهتر این اتفاق، جریان آبی را در نظر بگیرید که در میانه راه توسط سنگها شکافته شده و پس از عبور از آنها باز به مسیر سابقش برمیگردد.
در حالحاضر گروهی از محققان از این هم یک پیشتر رفتهاند. چهتینگ چان، فیزیکدان دانشگاه علوم و فناوری هنگکنگ و یکی از نویسندگان این طرح میگوید: «نامرئی بودن، حاصل توهم فضایی عاری از ماده است. ما داریم برای بسط این مفهوم تلاش میکنیم و در نهایت قادر خواهیم بود این فضا را نه تنها خالی از اجسام، بلکه به هر شکلی که میخواهیم، برای بینندگان تصویر کنیم».
برای این منظور، گروه به جای انحراف نور در اطراف یک جسم مرکزی، از قوانین حاکم بر متامتریال برای انحنای پرتوها به شکل دلخواه استفاده کرد. به عنوان مثال میتوان یک ماده را طوری طراحی کرد که شعاعهای نور را مانند یک قاشق انحنا دهد. زمانی که شعاعهای نور به سطح این ماده برخورد کنند، به شکلی بازتاب خواهند شد که برای بیننده، طرح همان قاشق را تداعی کنند.
علاوه بر این امکان طراحی ماده مکملی که بتواند خواصی متضاد داشته باشد نیز وجود خواهد داشت؛ مادهای که بتواند تمام خطاهای بصری حاصل از انحراف نور را از بین ببرد. با عبور شعاعهای منحرف شده نور از این ماده میشود انحناها را تشخیص داد و بهطور کامل از بین برد.
ابزارهای جدید ایجاد خطای دید، هر دو ایده را همزمان استفاده خواهند کرد. مثلا برای تصویر کردن یک قاشق به جای یک فنجان واقعی، ابتدا شعاعهای نوری که در برخورد با فنجان شکستهاند، از میان ماده مکمل عبور خواهند کرد تا با از میان رفتن انحناهای نور توسط این ماده، فنجان نامرئی به نظر برسد. سپس نور حاصل از میان منطقه پوشیده شده با متامتریال گذر خواهد کرد تا انحناهای جدیدی پیدا شوند و در نهایت، تصویری از یک قاشق قابل رؤیت باشد. نتیجه این است که ناظران، فنجان را از میان پوشش متامتریال، به شکل یک قاشق خواهند دید.
این ایده کاربردهای حیرتانگیزی خواهد داشت. به گفته چان این تکنیک میتواند برای تغییر خواص نوری اجسام کدر نیز استفاده شود و به نور اجازه دهد از میان این اجسام عبور کند. این ایده میتواند به ساخت چیزی شبیه یک تابلو منتهی شود، با این تفاوت که پس از نصب آن روی دیوار، ناظران قادر به تماشای فضای پشت دیوار از ورای حفره ایجاد شده میان قاب خواهند بود.
گرچه تولید پوششی برای ایجاد خطای دید از لحاظ تئوری ممکن به نظر میرسد، بدون شک مهندسان برای به عمل درآوردن آن با چالشهای بزرگی روبرو خواهند بود؛ چرا که تولید متامتریال کار سادهای نیست. ذرات سازنده این ماده باید بسیارکوچکتر از طولموج پرتویی باشند که باید منحرف شود و این مقدار برای نور مرئی کمتر از نصف یک میکرومتر است. علاوه بر این احتمالا طراحی هر دو بخش این پوشش به نحوی که مداخلهای در کار یکدیگر نکنند، هم چالش بزرگ دیگری خواهد بود.
جان پندری، فیزیکدان کالج سلطنتی لندن که نظریه پوششهای نامرئی را در دهه1990/ 1370 مطرح کرد، معتقد است میتوان بر تمام این چالشها غلبهکرد. او میگوید: «من هیچ مانعی سر راه تولید پوششهای استتاری نمیبینم».
متا متریال چیست؟متامتریال یا فرامواد به ماده مرکبی گفته میشود که دارای خواص نامتعارف الکترومغناطیس در ساختار وجودی خود است. آنچه این مواد را غیر معمول کرده است، خاصیت ضریب شکست منفی نور در آنها است، به این معنا که این مواد نور را در جهت مخالف مواد عادی منکسر میکنند. مواد الکترومغناطیس تشکیل دهنده آنها میتواند با دستکاری مختصر و دقیق ساختارشان «تنظیم» نیزبشود.
این مواد از ترکیب میلههای ریز و مجموعهای از حلقههای فلزی و مانند آنان ساخته شده است که برای اولین بار توسط دیوید اسمیت (David Smith استاد دانشگاه کالیفرنیا) ساخته شد. خواص نامتعارف این مواد سبب شده است از آنها در زمینههای مختلف استفاده شود از جمله آنها در مهندسی مایکروویو است که میتوان به کاربرد در موجبرها، جبران پاشندگی، آنتنهای هوشمند، لنزها و نمونههای فراوان دیگر استفاده کرد.
استتار یکی از راههایی است که برای در امان ماندن موجودات زنده و غیر زنده از دیده شدن به وسیله دشمن از طریق غیر قابل تشخیص شدن از محیط اطراف بهکار میرود.
پدافند غیر عامل بستر سازی فرهنگی برای مقابله با دشمن و دفاع در مقابل هرگونه تجاوز و آماده سازی روانی جامعه برای ناکام سازی دشمن در تهاجم به کشور است.
پدافند غیرعامل در واقع تعمیم سیاست های دفاعی در حوزه های غیر نظامی با استفاده از راهکارهای غیر نظامی است، معادل فارسی کلمه پدافند غیر عامل را دفاع بدون سلاح می توان نامید و در تعریف آن می توان گفت: مجموعه اقداماتی که موجب کاهش آسیب پذیری و افزایش پایداری در برابر تهدیدات خارجی می شود.
تهدید یک عنصر پویا و جامع است به همین نسبت باید دفاع متناسب با آن طراحی شود، ما باید این تهدیدات را که با استفاده از تکنولوژی پیشرفته و در عرصه های مختلف نظیر اجتماعی،ارتباطی،اقتصادی، اجتماعی، پزشکی، بیولوژی و غیره است بشناسیم تا بتوانیم در برابر آن دفاع مؤثر داشته باشیم و یا آسیب پذیری را به حداقل برسانیم.
با توجه به اهمیت فناوری اطلاعات در عصر حاضر و رشد سریع و در عین حال نامتوازن ساختار IT ، این بستر به یکی از نقاط بالقوه آسیب پذیر و خطرناک در جهان بدل شده است؛ که ضرورت توجه و پرداخت سریع و در عین حال نظام مند، معقول و هدفمند به منظور مصون سازی این بستر از تهدیدات موجود در جهت حفظ امنیت ملی و حریم شخصی شهروندان در فضای جنگ و مخاصمات امروز بین المللی را می طلبد.
دفاع غیرعامل در واقع مجموعه تمهیدات، اقدامات و طرحهایی است که با استفاده از ابزار، شرایط و حتیالمقدور بدون نیاز به نیروی انسانی به صورت خود اتکا صورتگیرد چنین اقداماتی از یک سو توان دفاعی مجموعه را در زمان بحران افزایش داده و از سوی دیگر پیامدهای بحران را کاهش و امکان بازسازی مناطق آسیبدیده را با کمترین هزینه فراهم میسازد. در حقیقت طرحهای پدافند غیرعامل قبل از انجام مراحل تهاجم و در زمان صلح تهیه و اجرا میگردند. با توجه به فرصتی که در زمان صلح جهت تهیه چنین طرحهایی فراهم میگردد ضروری است این قبیل تمهیدات در متن طراحیها لحاظ گردند.