اهمیت و نکات لازم پدافند غیر عامل

ملاحظات

ارائه تعریف دفاع غیرنظامی در این نوشتار که در حوزه پدافند غیرعامل نمی‌باشد بیشتر در جهت آگاهی مخاطبین در تمیز بین پدافند غیرعامل و دفاع غیرنظامی می‌باشد زیرا به دلیل عدم شناخت جامع در بسیاری از کتب، مقالات و یا نوشتارهای داخلی مشاهده گردیده است که دو مفهوم یاد شده با همدیگر اشتباه گرفته می‌شود.

هدف Target

موجودیتی مشخص، اعم از جاندار یا بی‌جان که در نظر است با توسل به عملیات نظامی، سیاسی، اقتصادی یا روانی به آن صدمه زده شود، منهدم گردد تسخیر شود، یا تحت کنترل در آید.

دفاع غیرنظامی (Civil Defense )

دفاع غیرنظامی، تقلیل خسارت مالی و صدمات جانی وارده بر غیرنظامیان در جنگ یا در اثر حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله، طوفان، آتشفشان، آتش‌سوزی و خشکسالی می‌باشد.

در منابع خارجی، وظایف دفاع غیرنظامی شامل چهار عنوان ذیل می‌باشد:

1- اقدامات پیشگیرانه و کاهش دهنده Mitigation

2- آماده سازی و امداد رسانی Preparation

3- هشدار و اخطار Response

4- بازسازی مجدد Recovery

۳ نکته مهم در مورد پدافند غیرعامل

توضیح اینکه سه موضوع عمده که می‌بایست درمکان‌یابی به آن توجه خاص مبذول گردد به شرح ذیل است:

1) ماموریت Mission : امکان اجرای ماموریت در مکان تعیین شده موجود باشد.
2) پراکندگی Dispersion : وسعت مکان انتخابی به صورتی باشد که امکان پراکندگی مناسب تاسیسات و تجهیزات را فراهم نمایند.
3) شکل عوارض و محیط Terrain Pattern :‌ احداث تاسیسات و استقرار تجهیزات به گونه‌ای باشد که همرنگی و هماهنگی با عوارض محیطی (روستایی، کویری، کوهستانی، جنگلی و شهری) را داشته باشد.

آشنایی با اصول پدافند غیرعامل

جنگ یکی از عناصر پایدار تاریخ بشری است. به طوری که جامعه‌شناسان آن را به عنوان یک پدیده و واقعیت اجتماعی قلمداد نموده‌اند. بشریت در طول 5 هزار سال تاریخ تمدن خود 14 هزار جنگ را دیده و در این جنگ‌ها بیش از 4 میلیارد انسان جان باخته‌اند. گفتنی اینکه در طول چند هزار سال تمدن بشری صرفا 268 سال بدون جنگ و مناقشه بوده است، در طی 45 سال (از سال 1945 تا 1990) در کره زمین فقط 3 هفته بدون جنگ بوده و اکثر این جنگ‌ها در کشورهای

اهداف کلان پدافند غیر عامل

  ·   ایمنی سازی مراکز حیاتی، حساس و مهم.

  ·   توسعه کمی و کیفی نیروی انسانی متخصص.

  ·   ارتقاء قابلیت بقا و حفظ کشور در شرایط بحران.

  ·   افزایش آستانه مقاومت ملی و تقویت مولفه های مقاومت در مقابل تهدیدات.

اصول پدافند غیر عامل

  ·   پوشش در همه زمینه ها

  ·   استتار و نامرئی سازی

  ·   تولید سازه های دومنظوره (موانع)

  ·   مکان یابی استقرار عملکردها

  

قابلیت های پدافند غیر عامل

· پدافند غیر عامل، بستر مناسب توسعه پایدار توان ملی کشور. 

 · پدافند غیر عامل، هم راستا با سیاست های تنش زدایی.  

· پدافند غیر عامل، پایدارترین، ارزان ترین وصلح آمیزترین روش دفاع. 

 · پدافند غیر عامل، بهترین راهکار افزایش آستانه مقاومت ملی.  

· پدافند غیر عامل، پشتوانه اقتدار ملی. 

 · پدافند غیر عامل، یکی از مهمترین ابزارهای بازدارندگی. 

 · پدافند غیر عامل، بهترین و مناسب ترین شیوه کاهش مخاطرات و کاهش آسیب پذیری. 

 · کشورهایی که توسعه پدافند غیر عامل را به عنوان یک سیاست دفاعی مستمر در دستور کار خود قرار می دهند، هیچ گاه در مظان اتهام تهدید بر علیه کشورهای دیگر قرار نمی گیرند. 

 · کشورهایی که پدافند غیر عامل را به عنوان یک راهکار اصلی بر می گزینند، به شرایطی از نظر کاهش آسیب پذیری دست می یابند که مطامع کشورهای تهدید کننده بر علیه آنها کاهش می یابد.  

· در جهان امروز کشورهایی که نقاط آسیب پذیری آنها فراوان است، و دشمن می تواند با ضربات سریع، حیاتی ترین منابع آنان را منهدم نماید، عوامل تهدید از بیرون را درون خود ایجاد می نماید.  

· پدافند غیر عامل، می تواند به یک فرهنگ عمومی در کشور تبدیل شود. 

 · پدافند غیر عامل، عنصری است پویا و متحرک؛ لذا باید همواره در صدر تلاش های علمی و پژوهشی قرار گیرد.

سرلشگر جعفری: پدافند غیر عامل ضرورت اجتناب ناپذیر کشور است

فرمانده کل سپاه پاسداران روز سه شنبه 6 آذر گفت: پدافند غیر عامل ضرورت قطعی و اجتناب ناپذیر کشور در مقابل تهدیداتی است که پیش رو داریم.

به گزارش حبرگزاری فارس، سردار سرلشگر جعفری در اولین همایش «توسعه ایمن و پایدار با روحیه و تفکر بسیجی با رویکرد پدافند غیر عامل» ، طی سخنانی گفت: پدافند غیر عامل مربوط به تهدیدات نظامی است، اینکه چرا قبل از سال 1382 پدافند غیر عامل مطرح نشده بود، مربوط به شرایط جدیدی است که از این سال به بعد کشور در آن قرار گرفت.

محمد علی جعفری با اشاره به این تهدیدات گفت:

پدافند غیرعامل چیست؟

پدافند غیرعامل(Passive Defense) مجموعه اقداماتی است که انجام می‌شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد

به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه‌ای که موجب کاهش آسیب‌پذیری نیروی‌انسانی، ساختمان‌‌ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان‌های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می‌شود.

هدف از اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل کاستن از آسیب‌پذیری نیروی انسانی و تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس و مهم کشور علیرغم حملات خصمانه و مخرب دشمن و استمرار فعالیت‌ها و خدمات زیربنایی و تامین نیازهای حیاتی و تداوم اداره کشور در شرایط بحرانی ناشی از جنگ است.

به عنوان مثال، از پدافند غیرعامل می‌توان به استتار، اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک اشاره کرد.

در پدافند عامل مثل سیستم‌های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، فقط نیروهای مسلح مسئولیت دارند. در حالی که در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان‌ها، صنایع و حتی مردم عادی می‌توانند نقش مؤثری بر عهده گیرند.

اصول پدافند غیرعامل

در اکثر منابع علمی و نظامی دنیا اصول و یا موضوعات پدافند غیرعامل شامل 6 الی 7 اقدام می‌باشد، که در طراحی و برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی دقیقاً می‌بایست مورد توجه قرار گیرد.

1. استتار Camouflage
2. اختفاء Concealment
3. پوشش Cover
4. فریب Deception
5. تفرقه و پراکندگی Separation & Dispersion
6. مقاوم‌سازی و استحکامات Hardening
7. اعلام خبر Early Warning

انجام اقدامات دفاع غیرعامل، در جنگ‌های نامتقارن امروزی در جهت مقابله با تهاجمات خصمانه و تقلیل خسارت ناشی از حملات‌هوایی، زمینی و دریایی کشور مهاجم، موضوعی بنیادی است که وسعت و گستره آن تمامی زیرساخت‌ها و مراکز حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی، سیاسی، ارتباطی، مواصلاتی نظیر بنادر، فرودگاه‌ها، و پل‌ها، زیر ساخت‌های محصولات کلیدی نظیر پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، مجتمع‌های بزرگ صنعتی، مراکز هدایت و فرماندهی و جمعیت مردمی کشور را در برمی‌گیرد تا حدی که حفظ امنیت ملی و اقتصادی، شکست‌ناپذیری در جنگ، به نحو چشمگیری وابسته به برنامه‌ریزی و ساماندهی همه جانبه در موضوع حیاتی دفاع غیرعامل می‌باشد.